Anoftalmia
Wrodzony brak gałek ocznych – występuje 1–10 przypadków na 100 000 urodzeń, doprowadzając do deformacji kości twarzoczaszki i poważnego defektu kosmetycznego; ponieważ dotyczy dzieci, nie jest również obojętny dla rozwoju psychiki małego pacjenta, będąc często przyczyną różnego rodzaju kompleksów i zahamowań
Przyczyny powstania anoftalmii mogą być różne:
· pierwotny brak gałki/gałek ocznych powstaje, gdy zupełnie nie dochodzi do wytworzenia zawiązka gałki ocznej;
· wtórny – gdy uszkodzenie dotyczy istniejących listków zarodkowych;
· następowy – gdy zanik dotyczy wykształconych zawiązków gałek ocznych.
Właściwe postępowanie we wrodzonej anoftalmii to przede wszystkim zapewnienie właściwego wypełnienia przestrzeni oczodołowej. Implant zapewnia możliwość wytworzenia tzw. ciśnienia oczodołowego, niezbędnego do stymulacji rozwoju kości twarzoczaszki w obrębie oczodołu, oraz stymuluje tkanki miękkie, umożliwiając ukształtowanie załamków powiekowych, koniecznych do aplikacji cienkiej epiprotezy.
Możliwe postępowanie to wykonanie orbitotomii lub osteotomii. Obecnie jednak zabiegi te praktycznie nie są wykonywane z powodu wątpliwych efektów kosmetycznych. Implantacja konformerów pozwala na wytworzenie śladowej wielkości załamków i wiąże się z koniecznością wielokrotnego powtarzania zabiegów. Bardzo dobre efekty uzyskano, wprowadzając do chirurgii balony silikonowe, do których co pewien czas dopompowywano olej silikonowy. Po czasie okazało się jednak, że stymulacja rozwoju oczodołu była ściśle związana z momentem uzupełniania oleju, ciśnienie oczodołowe wzrastało w sposób nieliniowy, a sama procedura związana była z koniecznością częstego powtarzania zabiegów uzupełniania oleju. W ostatnim okresie uznanie zdobyła metoda implantacji samorozprężających się implantów hydrofilnych, które, aplikowane w formie suchej do załamka, chłonąc wodę, stopniowo powiększają się i powodują wzrost tkanek miękkich. Wytwarzając odpowiednie ciśnienie oczodołowe, stymulują także rozwój struktur kostnych oczodołu.
Istnieją dwa zasadnicze typy implantów: typu Socket – dla zapewnienia rozwoju załamków i typu Orbit – dla stymulacji rozwoju oczodołu. Rekonstrukcja oczodołu u dzieci kończy się wtórnym protezowaniem i osadzeniem plomby bioceramicznej lub hydroksapatytowej z podszyciem mięśni prostych dla uzyskania ruchomego implantu, a tym samym ruchomej protezy oka.
źródło: Przegląd Okulistyczny - lek.med Piotr Jaworski
